خلاصه
بهبود توزیع درآمد، كاهش فقر و افزایش رفاه اقتصادی از مباحث مهم در اقتصاد و يكي از اهداف مهم دولتهاي مختلف میباشد. اهمیت این موارد به قدری است که عملکرد دولت و موفقیت یا عدم موفقیت برنامههای اقتصادی آن تا حدودی زیادی به بهبود برابری درآمد و افزایش رفاه اقتصادی مردم بستگی دارد.
این گزارش به بررسي تحولات سطح رفاه و توزیع درآمد خانوارهاي شهری و روستایی استان فارس طی دوره ۹۳-۱۳۹۰ ميپردازد.
نتایج بررسیها نشان میدهد متوسط هزینه واقعی مصرف کالاهای خوراکی و دخانی خانوارهاي شهری در استان در سال ۱۳۹۳ نسبت به دهه گذشته ۵۵ درصد کاهش یافته است. بررسی مصرف واقعی اقلام مهم خوراکی نیز نشان میدهد در تمام اقلام عمده خوراکی مصرف واقعی کاهش پیدا کرده است. این در حالی است که متوسط هزینه واقعی مصرف کالاهای غیرخوراکی در سال ۱۳۹۳ نسبت به دهه گذشته تغییر چندانی نداشته و تنها ۷۹/۰ درصد افزایش یافته است. همچنین در بین اقلام عمده غیرخوراکی تنها مصرف واقعی کالاهای مسکن و بهداشت و درمان افزایش یافته است. با توجه به کاهش مصرف حقیقی کالاهای خوارکی و دخانی و ثبات نسبی در مصرف حقیقی کالاهای غیرخوراکی میتوان گفت رفاه خانوار شهری در استان فارس کاهش پیدا کرده است. در مورد خانوار روستایی نیز علاوه بر اینکه مصرف حقیقی کالاهای خوراکی و دخانی به اندازه ۶۲ درصد نسبت به دهه گذشته کاهش یافته، در تمام اقلام عمده خوراکی نیز کاهش مصرف حقیقی ایجاد شده است. علاوه بر این مصرف حقیقی کالاهای غیرخوراکی نیز ۲۸ درصد کاهش یافته است. بررسی مصرف حقیقی اقلام غیرخوراکی نیز نشان میدهد تنها مصرف حقیقی بهداشت و درمان افزایش یافته است و در سایر اقلام غیرخوراکی کاهش مصرف حقیقی مشاهده ميشود. کاهش مصرف حقیقی هم در کالاهای خوراکی و هم در کالاهای غیرخوراکی نشان دهنده کاهش رفاه خانوار روستایی در استان میباشد. همچنین بررسیهای مربوط به نسبت دهکهای هزینهای نشان میدهد فاصله بین ثروتمندترین افراد و فقیرترین افراد در سال ۱۳۹۳ نسبت به یک دهه گذشته در مناطق شهری کاهش قابل ملاحظهای پیدا کرده و اندازه شاخص نسبت دهک آخر به دهک اول از ۷/۱۸ به ۶/۱۲ و شاخص نسبت دو دهک آخر به دو دهک اول نیز از ۲/۱۰ به ۴/۶ رسیده است. اما در مناطق روستایی تغییرات قابل توجهی ملاحظه نشده و اندازه شاخص نسبت دهک آخر به اول از ۱۰/۱۸ به ۳۴/۱۹ و شاخص نسبت دو دهک آخر به دو دهک اول از ۹۰/۱۰ به ۸۹/۱۰ رسیده است.
بررسی ضریب جینی در مناطق شهری و روستایی استان نشان میدهد در سالهای اخیر ضریب جینی در مناطق شهری نسبتا با ثبات بوده و تغییر چندانی نداشته و از ۳۹/۰ در سال ۱۳۸۹به ۳۶/۰ در سال ۱۳۹۴ رسیده اما در مناطق روستایی کاهش پیدا کرده و از ۳۸/۰ در سال ۱۳۸۹ به ۲۹/۰ در سال ۱۳۹۴ رسیده است که این امر نشان دهنده بهبود توزیع درآمد در مناطق روستایی میباشد. از طرف دیگر ضریب جینی در مناطق شهری عمدتا بیشتر از مناطق روستایی بوده است. لازم به ذكر است که پایینتر بودن ضریب جینی در مناطق روستایی به منزله بهتر بودن وضعیت رفاهی در مناطق روستایی نیست و تنها نشان دهنده توزیع عادلانهتر درآمد در این مناطق میباشد.